sobota, 18 lutego 2023

Pismo kurrentowe (Kurrentschrift) na przykładzie fragmentu oryginalnego rękopisu "Pieśni majowej" Goethego


Zanim na obszarze "kajzerowskich" Niemiec ostatecznie oficjalnie rozpoczęto wprowadzanie standaryzowanego "szkolnego" pisma Sütterlina (od roku 1915) mieszkańcy tamtejszego obszaru językowego w ramach swoich codziennych odręcznych "gryzmołów" posługiwali się tak zwanym pismem kurrentowym, czyli "biegnącym" (die Kurrentschrift). Charakteryzowało się ono piękną pochyłością, ciągłością, spójnością, bardzo ostrymi kątami, jakie tworzy kreska, dość "ciasnymi" pętelkami oraz "szczuplejszymi/smuklejszymi" brzuszkami.

Pismem "biegnącym" posługiwał się również największy poeta niemiecki, Johann Wolfgang Goethe (1749—1832). Swoim uczniom zazwyczaj kazałem się uczyć na pamięć "Pieśni majowej" ("Mailied"), ponieważ ma rytmikę nie gorszą niż "Król Olch" ("Erlkönig) czy "Dzika różyczka" ("Heideröslein") i stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów twórczości młodego (jeszcze) poety.

Jako uczeń pierwszej lub drugiej klasy liceum (1987) dostałem kiedyś od chrzestnego, Janusza Mossa z Wrocławia, piękny skórzany portfel męski z dodatkową (również skórzaną) obwolutą na dokumenty osobiste (z przezroczystymi plastikowymi szybkami). Kiedy mój kolega z klasy, Sebastian Bartoszyński, ujrzał to etui, to "na nie zachorował" i odkupił je ode mnie, więc niezwłocznie udałem się do księgarni w Dzierżoniowie, gdzie już czekała na mnie wcześniej upatrzona książka profesora Mariana Szyrockiego "Johann Wolfgang Goethe", za którą zapłaciłem 350 ówczesnych złotych. W dziele tym znajduje się dość marnej jakości fotokopia fragmentu oryginalnego rękopisu "Pieśni majowej", którą poeta "naskrobał" jeszcze swoim gęsim piórem.

Po zeskanowaniu, poprawieniu ostrości oraz kontrastu uzyskałem następujący obraz:

fragment oryginalnego rękopisu Goethego

zapasowy mirror z możliwością znacznego powiększenia
oraz pobrania w pełnej jakości (poprzez klawisz "Download")

    Wie herrlich leuchtet
    Mir die Natur!
    Wie glänzt die Sonne!
    Wie lacht die Flur!

    Es dringen Blüten
    Aus jedem Zweig
    Und tausend Stimmen
    Aus dem Gesträuch

    Und Freud' und Wonne
    Aus jeder Brust.
    O Erd', o Sonne!
    O Glück, o Lust!

 

Na niemieckim portalu kurrentschrift.net znalazłem współcześniejszą piękną kaligraficzną rekonstrukcję tego wiersza, w znacznym stopniu ułatwiającą "ogarnięcie" tajników pisma "biegnącego":

kaligraficzna rekonstrukcja "Pieśni majowej"

 

A teraz przyjrzyjmy się dokładniej tajnikom pisma kurrentowego:

źródło: Wikipedia (CC-BY-SA)

 

Bardziej zainteresowane i spostrzegawcze osoby zapewne od razu zauważą ogromne podobieństwo "kurrentów" do późniejszego pisma Sütterlina.

 

Cały tekst "Pieśni majowej" przedstawia się natomiast następująco:

 

    Mailied

    Wie herrlich leuchtet
    Mir die Natur!
    Wie glänzt die Sonne!
    Wie lacht die Flur!

    Es dringen Blüten
    Aus jedem Zweig
    Und tausend Stimmen
    Aus dem Gesträuch

    Und Freud' und Wonne
    Aus jeder Brust.
    O Erd', o Sonne!
    O Glück, o Lust!

    O Lieb', o Liebe!
    So golden schön,
    Wie Morgenwolken
    Auf jenen Höhn!

    Du segnest herrlich
    Das frische Feld,
    Im Blütendampfe
    Die volle Welt.

    O Mädchen, Mädchen,
    Wie lieb' ich dich!
    Wie blickt dein Auge!
    Wie liebst du mich!

    So liebt die Lerche
    Gesang und Luft,
    Und Morgenblumen
    Den Himmelsduft,

    Wie ich dich liebe
    Mit warmem Blut,
    Die du mir Jugend
    Und Freud' und Mut

    Zu neuen Liedern
    Und Tänzen gibst.
    Sei ewig glücklich,
    Wie du mich liebst!

 

A tak toto wyglądało w postaci "książkowej", wydrukowanej niemiecką frakturą (fragment):

źródło: nieznane


Życzę wszystkim zainteresowanym badaczom historii sukcesów w "rozszyfrowywaniu" zabytkowych niemieckich rękopisów, listów, widokówek, dokumentów itd. itp.

 

(Marcin Perliński)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz