sobota, 15 czerwca 2019

Najprostszy radiowy filtr dolnoprzepustowy (filtr pi, LPF)

Schemat oraz wzory:



Mamy prosty nadajnik radiofoniczny na fale średnie (około 1.5 MHz) o mocy np. około 3 watów. Chcemy zbudować filtr wyjściowy, tłumiący niepożądane harmoniczne, poprawiający dopasowanie anteny i maksymalizujący moc wyjściową. Nasz system antenowy ma impedancję w okolicach 75 Ω. Zamierzamy odciąć niepożądane harmoniczne powyżej 3.5 MHz, aby nie utrudniać życia np. krótkofalowcom w paśmie 80 metrów (oraz wyższych). Z wzoru na indukcyjność dowiadujemy się, że potrzebna będzie cewka 6.8 µH, a z wzoru na pojemność wynika wartość sumaryczna 1200 pF, co oznacza, że musimy użyć DWÓCH KONDENSATORÓW O WARTOŚCI 600 PIKOFARADÓW. Taki najprostszy filtr jest zalecany tylko do urządzeń nadawczych o mocy kilku watów. Większe moce wymagają filtrów o większej ilości członów LC (sugeruję wykorzystać darmowy windziany programik o nazwie HamCalc). Największe możliwości oferuje jednakże również bezpłatny symulator RFSim99, ponieważ bazuje na jeszcze skuteczniejszych algorytmach Butterwortha i Czejbyszewa, oferujących podobno jeszcze lepsze zbocza filtrowania.

Niniejszy materiał przedstawia filtr trójelementowy (jedna cewka plus dwa kondensatory), jednak załączone wzory "obsługują" również analogiczny i skuteczniejszy filtr pięcioelementowy. Taki "pięcioelementowiec" to dwie cewki (La i Lb) w szeregu w gałęzi górnej oraz trzy kondensatory - Ca z lewego krańca cewki La oraz z Cb w punkcie spotkania się cewek La i Lb, a także ostatni kondensator Cc na prawym krańcu cewki Lb. Wszystkie "drugie" (czyli dolne na schemacie) wyprowadzenia kondensatorów idą do masy. Posługując się istniejącymi wzorami wyliczoną indukcyjność dzielimy równo na obie cewki (np. 6.8 mikrohenra podzielimy przez dwa, więc każda cewka będzie miała 3.4 mikrohenra). Pojemność środkowego kondensatora (Cb) odpowiada wartości C z wzoru (np. 1200 pF), a skrajne kondensatory (Ca i Cc) mają połowę wartości C, czyli przykładowo po 600 pF. 

Schemat najprostszego i w miarę silnego nadajnika średniofalowego (wraz z odpowiednią dedykowaną wysokoskuteczną anteną) znajdziesz tutaj.

Marcin Perliński