Zasilanie 3 ... 12 V (DC), jeden opornik, czyli rezystor 150 kiloomów, dławik (= cewka, czyli indukcyjność) 10 milihenrów, uniwersalny tranzystor bipolarny o polaryzacji NPN oraz blaszka piezo trójstykowa (trójpadowa). Można używać indukcyjności od jednego do kilkunastu milihenrów. Proszę pamiętać, że milihenr to nie to samo, co mikrohenr (1 mH = 1000 µH). Im wyższe napięcie zasilania, tym głośniejszy dźwięk. Im cewka bardziej wysokodobrociowa, czyli nawinięta grubszym drutem, tym większa amplituda drgań, czyli (nieco) głośniejszy dźwięk, dlatego warto sięgnąć po dławiki wysokodobrociowe (ciut większej mocy), nawijane fabrycznie na małej szpuleczce ferrytowej. Indukcyjność można wykonać również samodzielnie sięgając po mały toroidalny (= pierścieniowy) rdzeń proszkowy (= barwny) lub jeszcze lepiej czarny klasyczny ferrytowy, czyli taki, który ma liczbę AL na poziomie 400 ... 2000. Nawijamy przynajmniej około 50 ... 100 zwojów drutem miedzianym w emalii (DNE), pasującym do faktycznych rozmiarów naszego rdzenia, czyli np. drutem DNE Ø 0.2 ... 0.35 mm. Na rynku znajdują się ponadto gotowe fabryczne wysokodobrociowe i wyższomocowe dławiki osiowe (np. 8.2 mH), które kosztują niecałe dwa złote za sztukę (w wersji obciążalnej np. do 120 mA). Liczbę AL nieznanego rdzenia można również wykumać samodzielnie.
![]() |
przykładowa kalkulacja symulacyjna dla ferrytowego rdzenia pierścieniowego o liczbie AL = 1500 |
![]() |
przykładowy gotowy fabryczny kupny dławik drutowy, osiowy, wysokodobrociowy 8.2 mH, 120 mA, fotografia z oferty sklepu AVT |
Kable do membrany piezo lutujemy w pokazanych na powyższym rysunku miejscach. Powinny to być możliwie cienkie przewody (jak na poniższej fotografii), a lutowanie wykonujemy niewielką kropelką cyny z dodatkiem kalafonii. Na rynku są dostępne również membrany piezo trójpadowe, do których już fabrycznie przylutowano kabelki i być może komuś się uda zdobyć właśnie taki model (a może ktoś już posiada coś takiego we własnych rupieciach).
![]() |
przykładowa trójpadowa blaszka piezo z przylutowanymi fabrycznie kabelkami |
Proszę nie pomylić biegunów zasilania!
Największa głośność oczywiście przy 12 woltach. Przy użyciu bardziej "pancernego" tranzystora (np. BC337 lub jeszcze lepiej BC337-40) będzie można podnieść napięcie zasilania nawet do 15 ... 18 ... 24 woltów, co zwiększy głośność jeszcze bardziej.
Polecam osobom, które nie boją się eksperymentów!
Wartość rezystora 150 kΩ można również próbować zmniejszyć do poziomu nawet i 82 ... 100 kΩ, co (nieco) zwiększy prąd oddawany z kolektora tranzystora. Warto w takiej sytuacji dopierdyknąć dodatkowy rezystor np. 10 kΩ (lub mniej, np. 4.7 ... 6.8 kΩ) w miejscu pokazanym na rysunku (= czerwony znak "X").
Najlepiej oczywiście znać pojemność elektryczną (podawaną zazwyczaj w dziesiątkach nanofaradów) oraz dokładną częstotliwość nominalną naszej blaszki piezo (zazwyczaj pojedyncze kiloherce), bo wtedy można tak dobrać wartość indukcyjności, aby rezonans LC idealnie pokrył się z tym, co przewidział producent naszego modelu blaszki jako maksymalne optimum dla częstotliwości znamionowej (z największą możliwą amplitudą drgań), dzięki czemu uzyskamy głośność tak ogromną, że inni domownicy być może nawet i każą się nam wynosić na zewnątrz z naszymi "zabawkami". Jeden nanofarad to tysiąc pikofaradów, a jeden kiloherc to jedna tysięczna część megaherca.
No i na koniec jeszcze mała porada dla osób, które chciałyby skorzystać z pręcika ferrytowego (np. o średnicy 4 mm i długości 2 ... 3 cm) lub szpulki ferrytowej (rdzenie typu otwartego, nie mylić z kubkowymi): nawijany od 200 do 500 zwojów bardzo cienkim drutem (tak, aby "się zmieścić"), uzwojenie masowe wielowarstwowe, czyli w przypadku szpulki "do pełna" oraz przy założeniu, że współczynnik przenikalności magnetycznej (µ) użytego ferrytu ma wartość rzędu np. 8 ... 14. A jeśli ktoś ma rdzeń kubkowy, czyli rdzeń typu zamkniętego, to posługuje się tymi samymi zasadami, jakie obowiązują w przypadku rdzeni pierścieniowych, czyli toroidalnych (ilość zwojów zazwyczaj przynajmniej od 50 do 100, przy założeniu, że nasz rdzeń zamknięty ma liczbę AL na poziomie 400 ... 2000).
![]() |
przykładowa szpulka ferrytowa |
osadzanie blaszki piezo <------ zapoznaj się KONIECZNIE!!!
(Marcin Perliński)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz